زكات(قسمت سوم و پایانی)

آثار نپرداختن زكات

1. تلف شدن اموال

امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود:
«ما ضاع مال فی برّ و لا بحر الا بتضییع الزكاه»[1]
هیچ مالی در خشكی یا دریا ضایع و تلف نمی شود، مگر به خاطر آن كه زكات آن پرداخت نشده باشد.
آن حضرت در حدیث دیگری فرمودند:
«حصّنوا اموالكم بالزكوه و انا ضامن لكل ما یتوی فی برّ او بحر بعد اداء حق الله فیه من التلف»[2]
اموال خود را از طریق پرداخت زكات بیمه كنید. اگر بعد از پرداختن زكات مالی تلف شد، من ضامن آن هستم.
از رسول گرامی اسلام نقل شده است كه:
بندگان خدا هیچ شبی را به صبح نمی رسانند مگر اینكه دو فرشته فرود آمده و یكی می گوید: خدایا به انفاق كنندگان پاداش و بدل ده و دیگری می گوید: خدایا مال بخیلان را تلف كن. [3]
گفت پیغمبر كه دائم بهر پند دو فرشته خوش منادی می كنند.
كای خدایا منفقان را سیر دار هر دِرَمشان را عوض ده صد هزار
ای خدایا ممسكان را در جهان تو مده الا زیان اندر زیان[4]

2. اتلاف دو برابر

در روایات می خوانیم:
«من منع حقا لله عزّ و جلّ انفق فی باطل مثلیه»[5]
كسی كه حق خدا را نپردازد و در راه حق مال خود را صرف نكند، دو برابر آن مقدار را در راه باطل صرف خواهد كرد.

3. هزینه شدن اضطراری مال در راه اشرار

رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود:
«من منع ماله من الاخیار اختیارا صرّف الله ماله فی الاشرار اضطراراً»[6]
كسی كه مال خود را اختیاراً از مصرف در راه خوبان باز دارد، خداوند مال او رادر راه اشرار با اجبار صرف خواهد نمود.

4. هزینه شدن مال در راه گناه

امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود:
«و اعلم انّه من لم ینفق فی طاعه الله أبتلی بان ینفق فی معصیه الله و من لم یمش فی حاجه ولی الله ابتلی بان یمشی فی حاجه عدوالله»[7]
آگاه باشید! كسی كه مال خود را در راه اطاعت خداوند صرف نكند، به هزینه كردن آن در راه معصیت خداوند گرفتار می شود و هر كس در حل مشكلات ولیّ خدا گامی برندارد، خداوند او را به تلاش و حركت در راه حلّ مشكلات دشمن خدا گرفتار می كند.

5. كمبود و قحطی

رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود:
«لاتزال امتی بخیر ما تحابوا و اقاموا الصلوه و اتوا الزكاه فاذا لم یفعلوا ذلك ابتلوا بالقحط و السنین»[8]
امت من مادامی كه یكدیگر را دوست بدارند و اهل نماز و زكات باشند در خیر و سعادت به سر می برند، ولی اگر این گونه نباشند، گرفتار قحطی می شوند.

6. محروم شدن از تولیت و تعمیر مراكز دینی

در سوره توبه می خوانیم كه:
تعمیر و آباد كردن مساجد تنها سزاوار كسانی است كه به خدا و روز قیامت ایمان آورده و نماز را به پا دارند و زكات مال خود بدهند و از غیر خدا نترسند آنها امیدوار باشند كه از هدایت یافتگان راه خدا هستند.[9]

7. بی بركتی

رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود:
«اذا منعت الزكاه منعت الارض بركاتها»[10]
هرگاه زكات پرداخت نشود، زمین بركات خود را از مردم باز می دارد.
ابر ناید از پی منع زكات وز زنا افتد وبا اندر جهات
و در حدیث دیگری می خوانیم:
اگر توانگران زكات مال خود را نپردازند، خداوند باران رحمت خود را از مردم باز می دارد.[11]
در حدیث دیگری از امام باقر ـ علیه السلام ـ می خوانیم:
اگر زكات پرداخت نشود، بركت از كشاورزی و میوه ها و معادن برداشته می شود.[12]

8. گسترش فقر

«اذا منعت الزكاه ظهرت الحاجه»[13]
هرگاه مردم زكات ندهند، نیاز مردم آشكار می گردد.
«اذا منعت الزكاه ساءت حال الفقیر و الغَنیّ»[14]
هرگاه مردم زكات ندهند، حال فقرا و ثروتمندان بد می شود.

9. مرگ چهارپایان

امام رضا ـ علیه السلام ـ فرمود:
«اذا حبست الزكاه ماتت المواشی»[15]
هر گاه زكات پرداخت نشود، چهارپایان می میرند.

10. محروم شدن از رحمت

امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود:
كسی كه حق خداوند را از مالش نپردازد، سزاوار است خداوند رحمت خود را از او دریغ كند.[16]

11. اخراج از مسجد

امام باقر ـ علیه السلام ـ فرمود:
روزی پیامبر اكرم ـ صلی الله علیه و آله ـ وارد مسجد شدند و با جمله «قم یا فلان، قم یا فلان، قم یا فلان»، پنج نفر را از مسجد اخراج كردند و فرمودند:
شما كه زكات نمی دهید از مسجد بیرون بروید.[17]
آری، نمازگزار واقعی بخیل نیست: «إِذا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعاً إِلاَّ الْمُصَلِّینَ»[18]
«و چون مال و دولتی به او رو كند (بخل ورزد و) منع (احسان) نماید مگر نماز گزاران حقیقی.»

12. علامت نفاق

آیه 67 سوره توبه كه سیمای منافقان را بیان می كند، می فرماید:
«الْمُنافِقُونَ وَ الْمُنافِقاتُ بَعْضُهُمْ مِنْ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمُنْكَرِ وَ یَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَ یَقْبِضُونَ أَیْدِیَهُمْ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِیَهُمْ»
آنان همدیگر را به منكر دعوت و از معروف بازداشته و دست خود را از كمك به دیگران باز می دارند و (این گونه) خدا را فراموش می كنند. خداوند نیز با آنان چون فراموش شدگان رفتار می كند.

13. قبول نشدن نماز و عبادات

در روایات می خوانیم:
«ایّها الناس ادّوا زكاه اموالكم فمن لا یزكّی لا صلوه له و من لا صلوه له لا دین له و من لا دین له لا حج و لا جهاد له»[19]
قبولی تمام اعمال،‌وابسته به قبولی نماز است و قبولی نماز وابسته به پرداخت زكات.
امام رضا ـ علیه السلام ـ فرمود:
خداوند نماز و زكات را همتا و مقرون یكدیگر قرار داده و نماز بی زكات پذیرفته نیست.[20]
حضرت موسی ـ علیه السلام ـ جوانی را دید كه نماز با حالی می خواند، به خداوند گفت:
چه نماز زیبایی دارد! به او وحی شد كه نماز او زیباست، ولی این جوان بخیل است و زكات نمی پردازد و تا زمانی كه زكات ندهد، نمازش قبول نیست.[21]
رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود:
نماز كسی كه زكات نمی پردازد، هم چون لباس كهنه ای درهم پیچیده و به صورت او پرتاب می شود.[22]

14. همردیف رباخواران

حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمود:
«مانع الزكاه كآكل الربا»[23]
كسی كه زكات ندهد، همچون رباخوار است.
پرداخت نكردن زكات، نوعی سرقت است. در حدیث می خوانیم:
سه نوع سارق و دزد داریم: یكی از آنان كسی است كه زكات نمی دهد.[24]

15. شرك، علت نپرداختن زكات

«ما خان الله احد شیئاً من زكاه ماله الا مشرك بالله»[25]
نپرداختن زكات، خیانت و شرك به خداوند است.

پي‌نوشت‌ها:

[1] . كافی، ج 3، ص 505.
[2] . بحار، ج 93، ص 130.
[3] . صحیح بخاری، ج 1، ص 264، احادیث معنوی، ص 22. كافی، ج 4، ص 42 و وسائل الشیعه،‌ج 3، دفتر دوم، بیت 1-380، مستدرك وسایل، ج 15، ص 261.
[4] . مثنوی معنوی، دفتر دوم بیت 1-380.
[5] . كافی. ج 3، ص 506.
[6] . بحار، ج 96، ص 130.
[7] . وسائل، ج 6، ص 25.
[8] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 48.
[9] . سوره توبه، آیه 18.
[10] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 52.
[11] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 52.
[12] . كافی، ج 2، ص 374.
[13] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 58.
[14] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 43.
[15] . وسایل الشیعه، ج 9، ص 31.
[16] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 57.
[17] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 31.
[18] . سوره معارج، آیه 22-21.
[19] . مستدرك، ج 1، ص 75.
[20] . جامع الاحادیث، ج 9، ص 30 و 33.
[21] . همان، ص 30 و 33.
[22] . همان، ص 33.
[23] . همان، ص 63.
[24] . تهذیب ج 10، ص 153؛ وسائل، ج 21، ص 268.
[25] . بحار، ج 96، ص 29؛ مستدرك، ج 7، ص 24.

منبع: ره توشه راهيان نور